Το SNoK είναι ο χώρος όπου αναπτύσσεται η συμπαραγωγή γνώσης στο πλαίσιο του SOILGUARD και στοχεύει στην επίτευξη του υψηλότερου επιπέδου εφαρμογής των πρακτικών της Συμβολής της Φύσης στον Άνθρωπο (NCP) για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και των λειτουργιών του.
Το SNoK ξεκινά με τους εταίρους του SOILGUARD και εξελίσσεται με την ενσωμάτωση μιας ποικιλίας ενδιαφερομένων μερών κατά τη διάρκεια του έργου, όπως η ακαδημαϊκή κοινότητα, τα δίκτυα βιοποικιλότητας, οι αγρότες, οι ιδιοκτήτες γης, ο γεωργικός τομέας, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι ηγέτες των κοινοτήτων, το εθνικό εργαστήριο για την επιστήμη του εδάφους και οι σχετικές κυβερνητικές υπηρεσίες και διακυβερνητικοί οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Σύμπραξη για το Έδαφος (GSP) και η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για τη Βιοποικιλότητα του Εδάφους (GSBI), προκειμένου να συμβάλει στην αύξηση των δυνατοτήτων του Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα και την Ευημερία του Εδάφους (SBWF) να αποτελέσει το μελλοντικό παγκόσμιο πρότυπο για την αξιολόγηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και της σημασίας της για τον πλανήτη και την ανθρώπινη ευημερία.
Το SNoK θα συμβάλει στη συν-εγκύρωση και προώθηση της εφαρμογής SOILGUARDIANS, ένα από τα κύρια αποτελέσματα του έργου, η οποία θα αποτελέσει την κοινή πλατφόρμα για την ανταλλαγή γνώσεων, με τα μέλη του SNoK να είναι οι αρχικοί χρήστες.
Από την αρχή, το SNoK ακολουθεί μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς, με ευαισθησία ως προς το φύλο, προσανατολισμένη στο πρόβλημα, με πολλούς παράγοντες και πολλά επίπεδα (βασισμένη στη διεπιστημονική έρευνα, TDR).
Η συμμετοχή πολλαπλών ενδιαφερομένων μερών που σχετίζονται με το έδαφος (πολυπαραγοντική και πολυεπίπεδη προσέγγιση) για τη διασφάλιση της συνδημιουργίας, της ενδυνάμωσης και της συνιδιοκτησίας των αποτελεσμάτων θεωρείται απαραίτητη, και γι’ αυτό η διεπιστημονική έρευνα (TDR) είναι επιθυμητή στο SOILGUARD ως γενική προσέγγιση που πρέπει να ακολουθηθεί.
Η ΤΔΑ αναφέρεται σε ερευνητική προσέγγιση που αντιμετωπίζει προβλήματα της πραγματικής ζωής, αντιμετωπίζει την πολυπλοκότητα των προβλημάτων με τη συμμετοχή ποικίλων φορέων και δημιουργεί γνώσεις που μπορούν να μεταφερθούν τόσο στην επιστημονική όσο και στην κοινωνική πρακτική (Pohl and Hirsch Hadorn 2007, Lang et al. 2012).
Όσον αφορά τη δημιουργία της γνώσης, στην ΤΔΑ η γνώση συν-παράγεται, πράγμα που σημαίνει ότι δημιουργείται μια κοινή παραγωγή γνώσης μεταξύ εμπειρογνωμόνων από διαφορετικούς κλάδους, τομείς και επίπεδα λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της κοινής διατύπωσης προβλημάτων, της παραγωγής γνώσης, της εφαρμογής τόσο στην επιστημονική όσο και στην κοινωνική πρακτική και του αμοιβαίου ποιοτικού ελέγχου της επιστημονικής αυστηρότητας, της κοινωνικής ευρωστίας και της πρακτικής συνάφειας (Polk, 2015).
Οι ερευνητικές δραστηριότητες, τα επιμέρους προγράμματα και έργα εμπλέκουν όλο και περισσότερο μια ποικιλία ομάδων φορέων για την αντιμετώπιση της πολυπλοκότητας, της ασάφειας και της αβεβαιότητας των προβλημάτων βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουμε σήμερα (Adler, et al., 2009). Η TDR εφαρμόζεται συχνά σε έργα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση αυτών των κακών προβλημάτων. Η προσέγγιση αυτή υπερβαίνει τα πειθαρχικά όρια και γεφυρώνει την επιστήμη με την πράξη. Στη συνέχεια, η TDR αποσκοπεί στη δημιουργία μιας πιο ολοκληρωμένης κατανόησης των προβλημάτων που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα και στην ανάπτυξη λύσεων προσανατολισμένων στην πράξη για την αντιμετώπισή τους (de Jong, et al., 2016- König, et al., 2013- Jahn, et al., 2012- Pohl & Hirsch Hadorn, 2008- Polk, 2014).
Οι Ομάδες Δράσης (ΟΔ) είναι τέσσερις: 1- Δίκτυο τόπων βιοκοινοτήτων, 2- Κοινότητα πρακτικής, 3- Συστάσεις για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και την πολιτική και 4- Παγκόσμιες πρωτοβουλίες αξιολόγησης του εδάφους (βλ. Σχήμα 2).
Οι κύριοι στόχοι κάθε ομάδας διατυπώνονται σε γενικές γραμμές ως εξής:
- Το Δίκτυο Τοποθεσιών βιοκοινοτήτων επικεντρώνεται στην κατανόηση της κατάστασης της εδαφικής βιοποικιλότητας και της συμβολής της σε πολλαπλές οικοσυστημικές υπηρεσίες που βασίζονται στο έδαφος, όπως η παραγωγή βιομάζας και η δέσμευση άνθρακα.
- Η Κοινότητα Πρακτικής στοχεύει στη δημιουργία μιας κοινότητας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αποφυγή της υποβάθμισης του εδάφους, και επικεντρώνεται επίσης στη συζήτηση σχετικά με τη σημασία των ΟΥ και την επιτυχία των ΒΕΔ ανά περιοχή.
- Η ομάδα που ασχολείται με την διατήρηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και συστάσεις πολιτικής, αφορά στις συστάσεις εκείνες που στοχεύουν στην παραγωγή επιστημονικά τεκμηριωμένων συστάσεων σχετικά με τη διαχείριση, την πολιτική και τη διατήρηση του εδάφους, καθώς και τις συστάσεις που συζητούνται από τους φορείς χάραξης πολιτικής και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς.
- Οι παγκόσμιες πρωτοβουλίες αξιολόγησης του εδάφους αποσκοπούν στην εδραίωση αποτελεσματικών δεσμών μεταξύ του SOILGUARD και βασικών πρωτοβουλιών για τη διαχείριση του εδάφους και τη βιοποικιλότητα παγκοσμίως μέσω συγκεκριμένων στρατηγικών δραστηριοτήτων και δικτύωσης από την αρχή.
Σχήμα SNoK και ομάδες δράσεων
1. Δίκτυο τόπων δια-βιοκοινοτήτων
Η ΟΔ1 επικεντρώνεται στην κατανόηση της τρέχουσας κατάστασης της εδαφικής βιοποικιλότητας και της συμβολής της σε πολλαπλές οικοσυστημικές υπηρεσίες που βασίζονται στο έδαφος, όπως η παραγωγή βιομάζας και η δέσμευση άνθρακα. Αυτό θα γίνει σε παγκόσμια κλίμακα, με τον καθορισμό της εδαφικής βιοποικιλότητας και της πολυλειτουργικότητας του εδάφους σε ένα δίκτυο 200 περιοχών που ανήκουν σε 10 διαφορετικές χώρες. Οι ειδικοί στόχοι αυτής της ομάδας δράσης είναι:
- Συνεπικύρωση και εναρμόνιση των πρωτοκόλλων δειγματοληψίας εδάφους για την αξιολόγηση της βιοποικιλότητας και της πολυλειτουργικότητας του εδάφους.
- Ο καθορισμός της κατάστασης της εδαφικής βιοποικιλότητας και της πολυλειτουργικότητας του εδάφους σε κάθε περιοχή.
- Να δημιουργηθεί ένα δίκτυο μεταξύ τους, το δίκτυο τόπων δια-βιοκοινοτήτων .
Συγκεκριμένα, το SOILGUARD στοχεύει να υπερβεί την επιστημονικά προσανατολισμένη έρευνα και να ενσωματώσει γνώσεις από την καινοτομία και την επιστήμη που βασίζεται στα προβλήματα, θέτοντας την κοινωνική καινοτομία στη δράση. Η εμπλοκή διαφορετικών φορέων, όπως οι αγρότες, οι ιδιοκτήτες γης, οι συνεταιρισμοί και οι επιστήμονες, θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της ΟΔ1. Το επίπεδο εμπλοκής που επιδιώκεται σε αυτή την ΟΔ είναι το συμβουλευτικό/συμμετοχικό.
2. Κοινότητα πρακτικής
Η ΟΔ2 στοχεύει στη δημιουργία μιας Κοινότητας Πρακτικής για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αποφυγή της υποβάθμισης της γης. Επικεντρώνεται επίσης στη συζήτηση σχετικά με τη σημασία των πολλαπλών περιβαλλοντικών υπηρεσιών, ΟΥ, και την επιτυχία των πρακτικών αειφόρου διαχείρισης του εδάφους, ΒΕΔ, για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και τη μεγιστοποίηση της πολυλειτουργικότητας του εδάφους.
Ο κύριος στόχος της ΟΔ2 σχετίζεται με την προώθηση της διαδικασίας συνδημιουργίας στο πλαίσιο της κοινότητας πρακτικής, που απαιτείται για:
- να επικυρώσουν από κοινού τις αλυσίδες αποδεικτικών στοιχείων που ενσωματώνουν τις διάφορες διαστάσεις του έργου για την απεικόνιση των πλεονεκτημάτων και των δυνητικών αντισταθμίσεων/συνεργειών μεταξύ του φυσικού κεφαλαίου του εδάφους, του σχετιζόμενου με το έδαφος ΟΥ και της κοινωνικής ευημερίας σε διαφορετικά κοινωνικο-οικολογικά πλαίσια.
- Να συν-αναπτύξει την εφαρμογή SOILGUARDIANS.
Υπό αυτή την έννοια, η ΟΔ2 δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δέσμευση των γεωργών, των ιδιοκτητών γης και των συνεταιρισμών με συνεργατικό τρόπο.
3. Διατήρηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και συστάσεις πολιτικής
Η ΟΔ3 θα ασχοληθεί με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και τις συστάσεις πολιτικής με στόχο την παραγωγή επιστημονικά τεκμηριωμένων συστάσεων σχετικά με τη διαχείριση, την πολιτική και τη διατήρηση του εδάφους, τη στιγμή που οι συστάσεις αυτές θα συζητηθούν από τους φορείς χάραξης πολιτικής και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς. Η προσέγγιση είναι η κατανόηση της Εδαφικής Βιοποικιλότητας και της βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους ως λύση βασισμένη στη φύση.
Το επίπεδο δέσμευσης που απαιτείται από τους ενδιαφερόμενους φορείς θα είναι συνεργατικό, με έμφαση στην κατανόηση των υφιστάμενων εμποδίων για την εφαρμογή της πολιτικής και τη συνδιαμόρφωση και συν-εγκριση των παραγόμενων συστάσεων. Θα συμμετάσχει στην παροχή υποστήριξης στις σχετικές δεσμεύσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο της παγκόσμιας εταιρικής σχέσης για το έδαφος και στην εφαρμογή των πολιτικών που σχετίζονται με το έδαφος στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας.
Στο πλαίσιο αυτής της ΟΔ, η ενθάρρυνση των επενδύσεων, της τεχνικής συνεργασίας, της πολιτικής, της εκπαίδευσης, της ευαισθητοποίησης και της επέκτασης στον τομέα του εδάφους και η εναρμόνιση των μεθόδων, των μετρήσεων και των δεικτών για τη βιώσιμη διαχείριση και προστασία των εδαφικών πόρων.
4. Παγκόσμιες πρωτοβουλίες αξιολόγησης του εδάφους
Η ΟΔ4 αποσκοπεί στην εδραίωση αποτελεσματικών δεσμών μεταξύ του SOILGUARD και βασικών πρωτοβουλιών για τη διαχείριση του εδάφους και τη βιοποικιλότητα παγκοσμίως μέσω συγκεκριμένων στρατηγικών δραστηριοτήτων και δικτύωσης από την αρχή. Τα ενδιαφερόμενα μέρη που προσεγγίζει η ομάδα αυτή είναι η ακαδημαϊκή κοινότητα, τα δίκτυα εδάφους και βιοποικιλότητας (π.χ. GSP, IPBES, GSBI, Soil BON, ITPS, Ecosystem Service Partnership, Global Soil Crop Microbiome και Global Forestry Biodiversity Initiative), ο FAO, το JRC και άλλες κοινές πρωτοβουλίες και παρόμοια έργα.
Στόχος της ΟΔ4 είναι η δημιουργία και η διατήρηση συμμαχιών με διάφορες πρωτοβουλίες για το έδαφος παγκοσμίως, η μεγιστοποίηση κοινών πρωτοβουλιών και συνεργατικών δραστηριοτήτων και η εναρμόνιση μεθόδων, μετρήσεων και δεικτών. Είναι βασικό να επιτραπεί στα υπάρχοντα δίκτυα να συνεργαστούν και να δοθεί στα διάφορα δίκτυα η δυνατότητα να αυξήσουν τον αντίκτυπό τους και να εξασφαλίσουν την προβολή των συνεισφορών τους. Η ενίσχυση της δέσμευσης των εταίρων του δικτύου και η προσέγγιση πιθανών νέων εταίρων, η αξιοποίηση των παραδειγμάτων των υφιστάμενων δικτύων κ.λπ. συμβάλλουν στον στόχο της εναρμόνισης των μεθόδων, των μετρήσεων και των δεικτών για τη βιώσιμη διαχείριση του εδάφους. Καθώς αυξάνεται η εμπλοκή σε αυτά τα δίκτυα, εμπλέκονται περισσότερες ομάδες ενδιαφερομένων από συναφή πεδία και τομείς.
Στη συνέχεια, η ΟΔ4 επικεντρώνεται σε παγκόσμιες πρωτοβουλίες αξιολόγησης του εδάφους, όπως η έκθεση του FAO για την κατάσταση της παγκόσμιας βιοποικιλότητας του εδάφους.
Το SNoK θα είναι ο χώρος για τη συν-δημιουργία και τη συν-υλοποίηση της Στρατηγικής Δέσμευσης και του SBWF (ολοκληρωμένη σύνδεση του εγγράφου ΣΣ και του πλαισίου).
Η μεθοδολογία που θα εφαρμοστεί στο SNoK και στη συνδημιουργία των ΣΣ θα δημιουργηθεί για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του έργου SOILGUARD που περιγράφεται στον Πίνακα 1. Ο πίνακας αυτός περιγράφει τους βασικούς στόχους του SOILGUARD, τον κύριο σκοπό και τα αποτελέσματα, καθώς και τα πακέτα εργασίας και τη σχέση τους με τα αποτελέσματα.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ |
ΚΥΡΙΟΣ ΣΚΟΠΟΣ |
|---|---|
| Αντιμετώπιση σημαντικών κενών γνώσης σχετικά με τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες του εδάφους. | Δημιουργία στοιχείων για την κάλυψη των κενών γνώσης και την ποσοτικοποίηση των περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της μη βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους. |
| Συνδημιουργία ενός εννοιολογικού και αναλυτικού πλαισίου με τη δυνατότητα να αποτελέσει το παγκόσμιο πρότυπο για μελλοντικές αξιολογήσεις της κατάστασης της εδαφικής βιοποικιλότητας και της συμβολής της στην πολυλειτουργικότητα του εδάφους και την ανθρώπινη ευημερία. | Αυτό το πλαίσιο θα επικυρωθεί σε έναν καινοτόμο πειραματικό σχεδιασμό, συνδυάζοντας πολλαπλές τοποθεσίες μελέτης σε όλα τα οικοσυστήματα και τις περιφερειακές βαθμίδες υποβάθμισης της γης με προσομοιώσεις κλιματικής αλλαγής επί τόπου. |
| ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ | |
| Κύρια αποτελέσματα | Πακέτα εργασίας που σχετίζονται με το αποτέλεσμα |
| i) Όλες οι συνδημιουργηθείσες γνώσεις θα διαμοιραστούν μέσω του SOILGUARDIANS, ενός εργαλείου πρόβλεψης που βασίζεται στις αιτιώδεις συνδέσεις μεταξύ της βιοποικιλότητας του εδάφους, της πολυλειτουργικότητας του εδάφους και της ευημερίας για την υποστήριξη των ενδιαφερόμενων φορέων κατά τη μετάβαση στη βιώσιμη διαχείριση. | ΠΕ1 Δίκτυο γνώσεων SOILGUARD
ΠΕ2 Κατάσταση της βιοποικιλότητας του εδάφους και του εδάφους Πολυλειτουργικότητα ΠΕ3 Ο αντίκτυπος των παραγόντων κλιματικής καταπόνησης στη βιοποικιλότητα του εδάφους και την πολυλειτουργικότητα του εδάφους ΠΕ4 Αποτίμηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών που διαμεσολαβούνται από το έδαφος ΠΕ5 Πρόβλεψη της παροχής, της αξίας και της ευημερίας των οικοσυστημικών υπηρεσιών που διαμεσολαβούνται από το έδαφος με βάση την εδαφική βιοποικιλότητα |
| ii) Το δίκτυο γνώσεων του SOILGUARD και η συνδεσιμότητα που επιτρέπει η εφαρμογή SOILGUARDIANS θα δημιουργήσουν ένα οικοσύστημα καινοτομίας για τους χρήστες που θα παρουσιάζουν, θα μαθαίνουν και θα μοιράζονται εμπειρίες. | ΠΕ1 Δίκτυο γνώσεων SOILGUARD
ΠΕ4 Αποτίμηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών του εδάφους ΠΕ5 Πρόβλεψη της παροχής, της αξίας και της ευημερίας των οικοσυστημικών υπηρεσιών που διαμεσολαβούνται από το έδαφος με βάση τη βιοποικιλότητα του εδάφους |
| iii) Το SOILGUARD θα συνδιαμορφώνει τεκμηριωμένες συστάσεις διατήρησης για πολιτικές και πλαίσια σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και θα υποστηρίζει τις δεσμεύσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Σύμπραξης για το Έδαφος. | ΠΕ1 Δίκτυο γνώσεων SOILGUARD
ΠΕ6 Διατήρηση της εδαφικής βιοποικιλότητας |
Οι στόχοι της στρατηγικής δέσμευσης SOILGUARD είναι:
- Απόκτηση μιας ολιστικής εικόνας της κατάστασης της βιοποικιλότητας του εδάφους σε σχέση με τρεις μεγάλες προκλήσεις: υποβάθμιση του εδάφους, μη βιώσιμη διαχείριση του εδάφους και κλιματική αλλαγή.
- Δημιουργία ενός πειραματικού σχεδιασμού που θα εστιάζει στην κατανόηση των συγκεκριμένων οφελών της ΒΕΔ στην περιοχή για τη διατήρηση της εδαφικής βιοποικιλότητας και την παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών που διαμεσολαβούνται από το έδαφος υπό τις τρέχουσες και μελλοντικές περιβαλλοντικές συνθήκες.
Επίτευξη ενός επιπέδου εμπλοκής μεταξύ αγροτών, ιδιοκτητών γης, συνεταιρισμών και επιστημόνων, μεταξύ άλλων, το οποίο είναι συμμετοχικό και ξεκινά από τον ορισμό του προβλήματος και τη συλλογή δεδομένων.
